Η λειτουργικότητα του αποχετευτικού δικτύου της Κνωσού
Το βασίλειο της Κνωσού αποτελεί ένα θαυμαστό δημιούργημα του ανθρώπινου και δη του ελληνικού πνεύματος και προκαλεί ακόμη και σήμερα το δέος και τον θαυμασμό του σύγχρονου ανθρώπου για τα επιτεύγματα που πραγματοποιήθηκαν εκεί πριν από 3,5 και πλέον χιλιετίες.
Ειδικότερα τομείς όπως η αρχιτεκτονική και οι εικαστικές τέχνες αφήνουν άφωνους τους επισκέπτες του μινωικού ανακτόρου για το υψηλό αισθητικό τους επίπεδο, ενώ και η πολεοδομία και η ρυμοτομία της Κνωσού είναι υποδειγματικές, αποκαλύπτοντας έναν απίστευτα προηγμένο πολιτισμό.
Ωστόσο και τομείς που έχουν σχέση με την καθημερινότητα, όπως είναι η ύδρευση και η αποχέτευση, ήταν ιδιαίτερα ανεπτυγμένοι στην Κνωσσό, ειδικά αν σκεφτεί κανείς πως εδώ συναντάμε για πρώτη φορά ολοκληρωμένο σύστημα ύδρευσης και αποχέτευσης που να αφορά ολόκληρη πόλη, που ήρθε στο φως χάρη στις ανασκαφές του αρχαιολόγου Άρθουρ Έβανς.
Η μεταφορά του νερού για τις ανάγκες των πολιτών γινόταν με τη βοήθεια πήλινων σωλήνων από τις περιοχές Κουνάβων και Αρχανών που βρίσκονταν αρκετά μακριά από την πόλη της Κνωσού. Αφού έφτανε στο υδραγωγείο της πόλης, το νερό διανεμόταν στα σπίτια μέσω πήλινων σωλήνων και πάλι. Τα τμήματα των σωληνώσεων μάλιστα ενώνονταν μεταξύ τους με ιδιαίτερη προσοχή ώστε να μην προκαλούνται ούτε διαρροές ούτε αποφρακτικά προβλήματα. Η πριονωτή διαμόρφωση των ενώσεων εξάλλου συντελούσε ακόμη περισσότερο στη στεγανότητα των σωλήνων και στην απρόσκοπτη ροή του ύδατος.
Οι γνώσεις υδροδυναμικής που διέθεταν οι Κρήτες τεχνίτες της εποχής τούς βοηθούσαν να κάνουν τους σωλήνες του αποχετευτικού δικτύου εξαιρετικά λειτουργικούς. Π.χ. οι σπειροειδείς σωλήνες βοηθούσαν τον στροβιλισμό του νερού, κι αυτός με τη σειρά του έδινε στο νερό ταχύτητα, χάρη στην οποία αυτοκαθαριζόταν το δίκτυο και οι αποφράξεις αποχέτευσης ήταν ανύπαρκτες.
Ένα ακόμη στοιχείο που βοηθούσε στη λειτουργικότητα του αποχετευτικού δικτύου του ανακτόρου της Κνωσού ειδικότερα ήταν το γεγονός ότι το παλάτι αποτελείτο από πέντε ορόφους, επομένως το βρόχινο νερό που συγκεντρωνόταν σε δεξαμενές στους πάνω ορόφους κατέβαινε με ορμή στους κάτω ξεπλένοντας και απομακρύνοντας τα πάντα στο πέρασμά του και αφήνοντας τους σωλήνες καθαρούς.
Ένα εξελιγμένο αποχετευτικό δίκτυο
Αξίζει ακόμη να σημειωθεί ότι, προκειμένου να αποφευχθούν διαρροές από αποφράξεις στο αποχετευτικό σε αποθήκες όπου φυλάσσονταν πολύτιμα προϊόντα, τα δωμάτια αυτά ήταν επενδεδυμένα με κεραμικά πλακάκια όμοια με τα σημερινά ώστε να εξασφαλίζεται η στεγανότητα των τοίχων. Και ας μη φανεί σε κανέναν παράξενο αν πληροφορηθεί πως οι Μινωίτες είχαν ανακαλύψει την… ενδοδαπέδια θέρμανση. Πράγματι, οι αρχαίοι Κρήτες χρησιμοποιούσαν το υδρευτικό και αποχετευτικό δίκτυο για να έχουν θέρμανση, χάρη σε σωλήνες με ζεστό νερό που ήταν τοποθετημένοι κάτω από το δάπεδο.
Όσο για το τελικό στάδιο της αποχέτευσης, αυτό της απορροής των υδάτων εκτός της πόλης, τα απόβλητα οδηγούνταν σε ένα ποταμό που βρισκόταν μακριά από τον οικισμό, τον ποταμό Καίρατο, όπου απομακρύνονταν με ασφάλεια χωρίς να απειλούν την υγεία των κατοίκων.
Μπορεί λοιπόν η αποχέτευση της Κνωσού να είναι ο λιγότερο προβεβλημένος και «εμπορικός» λόγος για τον οποίο μπορεί κανείς να θαυμάσει τον ελληνικό και δη τον κρητικό πολιτισμό, αλλά δείχνει κι αυτός το υψηλό επίπεδο τεχνικού πολιτισμού το οποίο είχαμε επιτύχει ως έθνος μία ολόκληρη χιλιετία πριν από την Κλασική Εποχή. Δείτε και άλλα ενδιαφέροντα άρθρα στην ιστοσελίδα της εταιρείας Αποφράξεις Γαλάτσι.